Przejdź do zawartości

Brodźczyk polinezyjski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Brodźczyk polinezyjski
Prosobonia cancellata[1]
(J.F. Gmelin, 1789)
Ilustracja
Ilustracja wykonana między 1776–1780
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

siewkowe

Podrząd

bekasowce

Parvordo

Scolopacida

Nadrodzina

Scolopacoidea

Rodzina

bekasowate

Podrodzina

biegusy

Plemię

Prosoboniini

Rodzaj

Prosobonia

Gatunek

brodźczyk polinezyjski

Synonimy
  • Tringa cancellata J.F. Gmelin, 1789[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Brodźczyk polinezyjski[4] (Prosobonia cancellata) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Występował na Kiritimati (Kiribati). Znany jest wyłącznie z holotypu odłowionego w 1778 i jednej ilustracji. Wymarły.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy gatunek opisał Johann Friedrich Gmelin w 1789[5]. Gatunek znany jest wyłącznie z holotypu odłowionego na Kiritimati (Kiribati), prawdopodobnie przez Williama Andersona, podczas ostatniej podróży Jamesa Cooka. Zachowała się również ilustracja wykonana przez Williama Ellisa. Po powrocie z wyprawy w 1780 holotyp przekazano do kolekcji Josepha Banksa[6]. Liczni autorzy łączyli brodźczyka polinezyjskiego z nadal żyjącym brodźczykiem krótkodziobym (Prosobonia parvirostris) z Tuamotu (Polinezja Francuska)[6][7]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny uznaje go za odrębny gatunek (2019)[8]. Znajduje to uzasadnienie zoogeograficzne; Tuamotu leży bowiem 2300 km od Kiribati. Holotyp zaginął[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Opis dotyczy holotypu. Długość ciała około 19 cm (7,5 cala), w tym około 2,5 cm stanowi dziób. Pióra na wierzchu ciała brązowe o białych krawędziach. Spód ciała biały, poprzecznie popielato prążkowany. Lotki popielate z brązowymi końcówkami, krawędzie i sam koniuszek pióra jasne. Sterówki podobne, dodatkowo pokryte białymi plamami. Nogi popielate, dziób czarny[6].

Status

[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje brodźczyka polinezyjskiego za gatunek wymarły (EX, Extinct)[9]. Gatunek znany jest wyłącznie z holotypu. Wymarł prawdopodobnie około 1850 roku wskutek drapieżnictwa introdukowanych ssaków, zwłaszcza kotów i szczurów[6][9].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Prosobonia cancellata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Christmas Sandpiper (Prosobonia cancellata). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-11)].
  3. Prosobonia cancellata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Prosoboniini Bonaparte, 1850 (wersja: 2020-11-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-12].
  5. Johann Friedrich Gmelin: Systema Naturae. T. 1, cz. 2. 1789, s. 675.
  6. a b c d e Julian P. Hume, Michael Walters: Extinct Birds. A&C Black, 2012, s. 332. ISBN 978-1-4081-5861-6.
  7. Van Gils, J., Wiersma, P., Boesman, P. & Kirwan, G.M.: Tuamotu Sandpiper (Prosobonia parvirostris). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-11)].
  8. Frank Gill & David Donsker (red.): Sandpipers, snipes, coursers. IOC World Bird List (v9.2), 22 czerwca 2019. [dostęp 2019-12-06].
  9. a b Christmas Sandpiper Prosobonia cancellata. BirdLife International. [dostęp 2017-06-17].